Mối quan hệ giữa chất béo với các bệnh về hệ tim mạch

Các bệnh về hệ tim mạch không hề hiếm có ở Việt Nam. Một khi đã có tuổi hoặc ăn các thực phẩm không đúng với lời khuyên từ bác sỹ, các bệnh này còn phát triển nhanh hơn dẫn đến các hoạt động đi lại, tập thể dục hay thâm chí là ăn uống cũng trở nên khó khăn hơn rất nhiều so với người khỏe mạnh. Các bệnh về hệ tim mạch này là nguyên nhân chính dẫn đến các vấn đề như đau tim hay đột quỵ. Vậy bị bệnh về tim mạch thì nên ăn những đồ ăn và thực phẩm như thế nào. Bài viết này sẽ cho bạn biết tất cả những thực phẩm nên ăn và không nên ăn khi bị các bệnh về hệ tim mạch. Hãy đọc nhà ghi nhớ nhé.

Mức độ nguy hiểm của xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch có thể ảnh hưởng đến tất cả các động mạch lớn và trung bình. Bao gồm động mạch vành, động mạch cảnh và động mạch não. Động mạch chủ và các nhánh cũng như các động mạch chi lớn. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật và tử vong ở Mỹ và hầu hết các nước phát triển. Trong những năm gần đây tỷ lệ tử vong do tuổi tác liên quan đến chứng xơ vữa động mạch đã giảm, nhưng vào năm 2015, bệnh tim mạch (CVD), chủ yếu là xơ vữa động mạch vành và động mạch não vẫn gây ra gần 15 triệu ca tử vong trên toàn thế giới (> 25% tổng số ca tử vong).

Tại Mỹ,> 800.000 người đã chết vì bệnh tim mạch vào năm 2014. Tương ứng với gần 1/3 số ca tử vong. Xơ vữa động mạch đang gia tăng nhanh chóng ở các nước đang phát triển. Và khi người dân ở các nước phát triển sống lâu hơn, tỷ lệ sẽ tăng lên. Xơ vữa động mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới.

Chất béo tác động rất lớn đến sự hình thành của bệnh tim mạch

Bệnh tim mạch là một trong số những bệnh hay gặp của “thời hiện đại” và cuộc sống đô thị hóa. Căn bệnh đó cũng liên quan rất mật thiết với chế độ ăn uống. Chất béo trong khẩu phần ăn đóng một vai trò đặc biệt. Lượng chất béo càng cao thì tỷ lệ tử vong do bệnh nhồi máu cơ tim càng cao. Nghiên cứu trên thế giới cho thấy: khẩu phần ăn của người Nhật Bản có lượng chất béo chiếm 25% năng lượng khẩu phần thì tỷ lệ tử vong do nhồi máu cơ tim là 52/100.000 dân trong khi đó ở Mỹ có khẩu phần chất béo là 42%, thì tỷ lệ tử vong là 306,6/100.000 dân.

Đối với người Việt Nam chúng ta, chất béo nên chiếm 15-20% tổng năng lượng ăn vào. Ở người trưởng thành, nếu khẩu phần có khoảng 30g chất béo thì trong đó nên có 20g là chất béo nguồn gốc thực vật.

Một số loại axit béo quan trọng

Axit béo chưa no, một nối đôi (Oleic): có tác dụng góp phần làm giảm cholesterol toàn phần, LDL-cholesterol (cholesterol xấu). Và hạn chế giảm LDL-cholesterol (cholesterol tốt). Loại axit béo này có nhiều trong các dầu thực vật như dầu oliu, dầu lạc hạt cải, cọ và dầu đỗ tương (còn gọi là dầu đậu nành).

Axit béo Omega-3 (Linolenic): Trong những năm gần đây đã có nhiều công trình nghiên cứu và chứng minh về vai trò tích cực của các loại axit béo omega-3 (n-3) đối với phòng chống các bệnh tim mạch. Các loại cá, dầu cá chứa nhiều axit béo này như EPA, DHA. Các nghiên cứu cho thấy các axit béo omega -3 không những giảm cholesterol mà còn giảm triglycerid. Các axit béo omega-3 còn có tác dụng tốt để phòng chứng loạn nhịp tim, rung tâm thất, huyết khối. Và điều chỉnh phần nào huyết áp trong tăng huyết áp thể nhẹ.

Các axit béo omega-3 nguồn gốc thực vật (ALA) cũng có tác dụng tốt với bệnh tim mạch. Các axit này có nhiều trong các dầu thực vật như đỗ tương, hạt cải và các hạt có dầu như vừng, lạc. Ở chế độ ăn giàu ALA, nguy cơ tử vong do bệnh mạch vành giảm tới 50%.
Axit béo omega-6 (Linoleic): là loại axit béo chưa no có 2 nối đôi trong cấu tạo. Có nhiều trong các dầu thực vật như đỗ tương, hướng dương, ngô, lạc, hạt cải.

Chế độ ăn uống hợp lý

Một chế độ ăn có 7-10% năng lượng khẩu phần (tương đương 15-20g chất béo) từ axit béo omega-3, omega-6 trong nguồn cá, dầu thực vật có thể giảm 17-20% cholesterol toàn phần và có tác dụng giảm 16-34% nguy cơ mắc xơ vữa động mạch. Vì thế mỗi tuần nên có 2-3 lần ăn cá. Tất cả các loại cá và hải sản đều chứa các axit béo omega-3. Ngay cả khi lượng lipid thấp trong một số hải sản. Đối với những người không thích ăn cá và hải sản. Có thể sử dụng dầu cá thiên nhiên 2-3g mỗi ngày.

Cần lưu ý rằng khi chế biến thức ăn, các bạn nên sử dụng các loại dầu ăn trên. Ở dạng ăn sống như trộn salat, hoặc cho vào món hấp, xào ngay trước khi bắc ra khỏi bếp. Thì mới giữ được cấu tạo hóa học và tác dụng của các axit béo không